بوتاکس

بوتاکس چیست؟

فرم رقیق و خالص توکسین بوتولینوم است که در شل کردن عضلات بسیار موثر است. این دارو با اسامی تجاری مختلفی در بازار وجود دارد که معتبرترین آنها BOTOX و Dysprot هستند.

سم بوتولینوم (Botulinum toxin) که با نام تجاری بوتاکس ( Botox) در ایران معروف است از سم باکتری کلستریدیوم تهیه و برای فلج موقت عضلات تزریق میشود.

تاریخچه:

سم بوتولینیوم مثل داروهایی از قبیل دبژیتالیس و آتروپین ، از ترکیبات طبیعی می باشد که ابتدا بعلت خواص سمی مورد توجه قرار گرفتند ولی امروزه بعنوان دارو استفاده می شوند.این سم ابتدا در مسمومیتهای ناشی از عدم نگهداری صحیح غذا در اوایل قرن نوزدهم میلادی شناسایی شد. در سال1822 برای اولین بار تاثیر این سم بر روی سیستم عصبی در اثر مصرف سوسیس شناخته شد. این مسمومیت بوتولیسم (Botulism ) نام گرفت.

درسال 1895 باکتریها بعنوان عامل بوتولیسم شناخته شدند. در دهه 1940 سم بوتولینیوم تیپ A جدا و تخلیص شد. در دهه 1960 مطالعاتی در مورد اثرات این سم برروی عضلات حیوانات انجام شد. در دهه 1970 این دارو برای اولین بار بر روی بیماران دچار لوچی چشم (استرابیم) آزمایش شد و در سال 1989 با نام Oculinum توسط سازمان غذا و داروی آمریکا FDA) ) در درمان لوچی چشم (استرابیسم) و اسپاسم پلکها (بلفارو اسپاسم) مورد تائید قرار گرفت. این ترکیب بعدها توسط شرکت آلرگان (Allergan) تصاحب شد و با نام بوتاکس (BOTOX ) از اواخر سال 1980 درمان اصلی اسپاسم های موضعی عضلات (focal dystonia) و دردهه اخیر درمان کمکی مهمی در اسپاسم های عضلانی بزرگسالان و فلج مغزی کودکان بوده است . سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال 2002 استفاده از بوتاکس بنام Botox Cosmetic را برای بهبودی موقتی در ظاهر خط اخم متوسط تا شدید در بیماران 18_65 ساله تائید کرد.

در سال 2004 ،FDA مصرف بوتاکس را برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل (Primary axillary hyperhidrosis ) تائید کرد.

بوتولیسم یک بیماری فلج کننده جدی و نادر است که به وسیله سم حاصل از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد می‌شود. سه نوع عمده بوتولیسم عبارتند از: 1-بوتولیسم غذایی که با خوردن غذاهای حاوی سم ایجاد می‌شود.

2-بوتولیسم زخم که حاصل عفونی شدن زخم با باکتری کلستریدیوم بوتولینم است.

3-بوتولیسم نوزادان که با مصرف ذرات حاوی باکتری ایجاد می‌شود.

7نوع زهرابه بوتولیسم شناخته شده‌اند که با حروف Aتا Gنشان داده می‌شوند. تنها انواع A، B، E، Fدر انسان سبب بیماری می‌شوند.

کاربردها: سم بوتولینوم با فلج عضلات زیرپوستی برای صاف کردن چین و چروک‌های صورت و ایجاد ظاهری جوان‌تر در افراد به کار می‌رود؛ مانند چین و چروک‌های ناشی از اخم کردن که در بین ابروها یا روی پیشانی ایجاد می‌شوند و چروک‌های اطراف چشم و دهان که در موقع خندیدن ظاهر می‌شوند. بوتاکس در برخی موارد برای کاهش میزان تعریق در کف دست‌ها یا زیر بغل نیز استفاده می‌شود. بوتاکس در درمان لوچی ،بلفارواسپاسم ، میگرن مزمن و دیستونی نیز کاربرد دارد.

مکانیسم اثر: بوتاکس پس از تزریق، جذب عضله می‌شود و در انتهای اعصابی که فرمان انقباض را به عضلات می‌رسانند مستقر می‌شود. در این محل بوتاکس از آزاد شدن یک واسطه شیمیایی به نام استیل کولین- که مسئول انقباض عضلانی است- جلوگیری می‌کند، در نتیجه دستور انقباض به عضله نمی‌رسد و در حقیقت نوعی فلج عضلانی موقت ایجاد می‌شود که 3 تا 6 ماه طول می‌کشد.

عوارض:از آنجا که بوتاکس عمدتاً جذب عضلات محل تزریق می شود و مقادیر بسیار ناچیزی از آن وارد گردش خون می گردد، با دوزی که برای بازکردن چروک‌ها به کار می‌رود، تقریباً هیچ عارضه مهمی ایجاد نمی‌کند. البته مثل هر تزریق دیگری ممکن است سوزش و قرمزی خفیفی در محل تزریق ایجاد کند که پس از چند ساعت خودبه‌خود برطرف می‌شود. به علاوه در برخی از افراد پس از تزریق بوتاکس، سردرد یا تهوع خفیف یا علائم سرماخوردگی ایجاد می‌شود که معمولاً طی 2 تا 3 روز بهبود می‌یابد.

هر چند تزریق بوتاکس عارضه جسمی مهمی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند باعث افتادگی پلک ، فقدان جلوه عضلات صورت و ایجاد حالت انجماد در افراد شود

اما پاسخ سوالات برخي از کاربران درخصوص تزريق بوتاکس :

سوال: بوتاکس هر چند وقت یکبارباید تمدید شود؟ 
پاسخ از: دکتر امير هوشنگ احساني، متخصص پوست و مو: بطور متوسط هر چهار تا شش ماه یکبار، بوتاکس فرآورده ای از سم بوتولیسم است که عضلات را بی حس می کند وقتی عضلات بی حس کرده و به طور متوسط 4 الی 6 ماه طول می کشد تا فعالیت به عضلات بازگردد.

من 41 سال دارم می خواهم شیار روی گونه و 2 طرف بینی را کمی پرتر کنم و هیچ آشنایی با این مسائل ندارم آیا روش دایمی وجود دارد؟ بهترین روش پیشنهادی شما که خیلی هم پر هزینه نباشد چیست؟ 
پاسخ: خط پنجه با تزریق زیادی از چربی قابل درمان است اما دائمی نیست و باید هر یک الی دو سال یکبار تکرار شود. هیچ درمان قطعی در دنیا برای این مشکل وجود ندارد. 

آیا تزریق ژل بوتاکس برای سلامت مضر نیست؟ آیا افتادگی پوست از دفعات اول بدتر می شود اگر دیگر تمایلی به بوتاکس نداشته باشیم؟ 
پاسخ : اگر ژل بوتاکس دارای مدت زمان استاندارد باشد مضر نیست در غیر این صورت ممکن است باعث عارضه شود. بعد از چند بار تکرار بوتاکس نیز افتادگی پوست بیشتر نمی شود و عضلات فرد به همان حالت قبل بر می گردد و حتی وقتی فرد چندین بار این کار را انجام دهد این عادت به حد زیادی از بین میرود. 

معمولا برای بوتاکس از چه موادی استفاده می  شود؟چطور اطمینان کنیم مواد سالم و درجه یک است؟ 
پاسخ: حتما برای تزریق بوتاکس باید به متخصص پوست مراجعه کنند.


از چه سنی تا چه سنی افراد می توانند از تزریق ژل استفاده کنند؟ 
 پاسخ:  معمولا از سن 25 سالگی به بعد می توان از تزریق ژل استفاده کرد در سنین پایین تر به ندرت افراد به تزریق بوتاکس  نیاز پیدا می کنند.
 
افراد با چه بیماری هایی نمی توانند ژل تزریق کنند؟ 
پاسخ:  کسانی که به صورت فعال جوش در صورتشان است یا به صورت فعال در صورتشان تبخال وجود دارد ،افراد مبتلا به بیماریهای عصبی، بیماری های نامشخص روماتولوژی ،زنان باردار و شیرده بهتر است از بوتاکس استفاده نکنند. 

با سلام من افتادگی  پلک دارم به طوری که شکل ابروهام خیلی زشت هستند پزشکم توصیه کرد که بوتاکس تزریق کنم خواستم ببینم بهترین راهکار از نظر شما چیست تا از این مشکل خلاص شوم؟ بدجوری ناراحتی روحی دارم. 

پاسخ: اگر افتادگی پلک زیاد باشد با بوتاکس مشکل بیمار حل نمی شود حتما باید جراحی پلک کنند که در واقع پوست اضافی و چربی زیر پلک درمان شود وگرنه بوتاکس باعث درمان افتادگی پلک نمی شود. 

 من 26 سال سن دارم بین دو ابرو خط بسیار خیلی عمیق وجود داره به طوری که باعث شده سنم خیلی بیشتر نشون بده به نظر شما از چه روش و هر چند وقت برای رفع کامل اخم ابرو استفاده کنم؟ 

پاسخپ: درمان آن بوتاکس است بوتاکس ماده ای است که عضلات را بی حس می کند و اگر خط اصلی پوست فرد خیلی عمیق باشد تزریق ژل هم در این زمینه موثر خواهد بود.

من 26 سال سن دارم پوست صورتم خشک و آسیب پذیر است طوری که خطوط ریزی زیرچشمم پیدا شده وقتی می خندم شدیدتر می شود آیا با تزریق بوتاکس رفع می شود؟ نیاز به چند مرحله دارد بعد از درمان اگر بوتاکس انجام نشود خطوط بیشتر نمی شود یا باید تا آخر عمر بوتاکس کنم؟ 

پاسخ: برای درمان خطوط زیر چشم اغلب پزشکان دارو تجویز می کنند برای رفع این مشکل گاهی اوقات از لیزر هم استفاده می  شود به هر حال هر درمانی که انجام شود دائمی نیست 

سلام کف دست های من به طور وحشتناکی عرق می کنند رفتم دکتر گفت باید آمپول بوتاکس تزریق کنی لطفا مرا راهنمایی کنید؟ 
پاسخ: آمپول بوتاکس با کاهش فعالیت غدد عرق برای درمان این اختلال انتخاب مناسبی است اما بعداز  5 الی 6 ماه دوباره باید تکرار شود.

سوال من در مورد پی آر پی هست من جلو سرم کچل شده ولی موهای کوچک رو سرم زیاده یعنی تاس نشده حدود 5 ساله که ریخته آیا با پی ار پی امکان بازگشت هست متشکرم و خواهشمندم جواب سوالم را بدهید. 

پاسخ: پی آر پی از نظر محققان روش علمی نیست و هنوزمستنداتی برای اثر بخشی آن وجود ندارد فقط این روش باعث می شود موها کمی ضخیم شده اما پس از مدتی دوباره به حالت قبلی بر میگردد به همین خاطر این روش را به توصیه نمی کنیم. 

من قبلا عینک می زدم یه سالی میشه لیزیک کردم ولی گودی زیر چشمم نرفته چه کار کنم؟ بوتاکس خوبه؟ 
پاسخ: گودی زیر چشم با بوتاکس برطرف نمی شود باید از لیزر استفاده کنند.

آيا از بوتاكس مي‌توان براي درمان ميگرن استفاده نمود اگر جواب مثبت است تاثير آن بعد از تزريق چند ماه است؟ 
پاسخ: در برخي از موارد در افراد مبتلا به ميگرن تزریق بوتاكس مي‌تواند كمك كننده باشد ولي نه هميشه.

من حدود 2 ماه پيش بوتاكس انجام دادم متاسفانه الان چشمام به نور آفتاب واكنش خوبي ندارند يعني اكثر اوقات مجبورم از عينك آفتابي استفاده كنم آيا اين مشكل در طول زمان قابل حل است يا اينكه بايستي به دكتر مرجعه كنيم؟ 
پاسخ: اين پديده براي فرد طبيعي است و ظرف 2 الي 3 ماه آينده برطرف مي‌شود و مشكلي براي ايجاد نمي‌كند. 

آيا مواد بوتاكس مي‌تواند باعث ايدز شود؟ 
پاسخ: نه ارتباطي با اين بيماري ندارد و به مواد استفاده شده‌ي پزشك مربوطه ارتباط دارد.

آيا درسته كه ميگن اگر زود بوتاكس نكني وقتي خط عميق‌تر شد ديگر فايده ندارد؟ 
پاسخ: بله، اگرتزریق بوتاکس دير انجام شود در بهبود خط هاي عميق فايده‌اي ندارد، در این صورت افراد باید از تزريق ژل براي پر كردن اين چين‌هاي عميق استفاده كنند.

بهترين مواد بوتاكس را معرفي كنيد. مي‌خواهم بخرم؟ 
پاسخ : برای تزریق ژل و بوتاکس باید به پزشک مراجعه کنید و این مواد در دارو خانه ها عرضه نمی شود.

سلام من 32 سال سن دارم بين دو ابرو خط اخم عميق دارم. دو بار بوتاكس كانادايي تزريق كردم ولي جواب نداده. دكتر مربوطه گفته براي دفعه‌ي بعد چون پوست صورتم چرب و ضخيم و داراي منافذ باز است بايد اول ميكرودرم كنم بعدا بوتاكس آيا اين روش صحيح است؟ لطفا شما بهترين روش را براي رفع خط اخم معرفي كنيد.
پاسخ : برای درمان چین های عمیق می توان از تزريق ژل استفاده کرد.

در چه نواحي از صورت مي شود بوتاكس تزریق کرد؟ 
پاسخ: براي اخم پيشاني و دور چشم مي‌توان بوتاکس تزريق كرد و براي سایر نواحی پوست زياد توصيه نمي‌شود چرا كه باعث افتادگي مي‌شود. 

عوارض بوتاكس را بگوييد؟ 
پاسخ: مهم‌ترين عارضه‌ي بوتاكس افتادگي پلك است اما ظرف چند هفته برگشت‌پذير است. اگر بوتاكس اصيل نباشد و تقلبي باشد باعث ايجاد حساسيت، واكنش، تورم و قرمزي مي‌شود. 

لطفا تفاوت تزريق ژل با بوتاكس را توضيح دهيد و كدام روش ماندگاري بيشتري دارد؟ و آيا روش دائمي براي از بين بردن خط ابرو وجود دارد؟ 
پاسخ: ماهيتا اين دو با هم تفاوت دارند تزريق بوتاكس براي اخم ابرو، پيشاني و دور چشم است اما تزريق ژل براي درمان خط پنجه است. بنابراين كاركرد اين دو با هم متفاوت است و اثرگذاري‌شان نيز تفاوت دارد.

بوتاكس سينوزيت را هم درمان مي‌كند؟ 
پاس: بوتاكس ارتباطي با درمان سينوزيت ندارد.

 من 29 ساله هستم و زير چشمم بنا به دلايل ژنتيكي كبود است پوست صورتم چرب است و من دائما از داروهاي برطرف كننده جوش استفاده مي‌كنم و براي كبودي دور چشم از كرم هاي دور چشم ولي جواب نمي‌دهد مي‌خواهم بوتاكس كنم ولي مي‌ترسم كه آن نيز نتواند مشكل كبودي دور چشمانم را حل كنم آيا به نظر شما بايد آن ريسك را بپذيرم؟ 
پاسخ: كبودي دور چشم با دارو، ليزر و ميكرودرم كمترمی شود ولي هيچ موقع به طو رکامل این کبودي‌ها از بين نمي‌رود.

جهت رفع لاغري و فرورفتگي صورت چه راهي را پيشنهاد مي‌كنيد؟ 
پاسخ:  براي رفع لاغري و فرورفتگي صورت بايد تزريق انجام داد ليزر براي اين كار مناسب نيست. روش تزريق به اين صورت است كه چربي از قسمت‌هاي پرچربي بدن گرفته شده و در محل موردنظر تزريق مي‌شود. 

سلام من 34 ساله هستم. هفته گذشته از ژل براي گونه‌هام، و خط‌هاي کنار لب استفاده كردم. اولش خوب و زيبا بود ولي احساس مي‌كنم اثر ژل كم مي‌باشد. بهتر بود بیشتر تزريق مي‌شد. آيا اين امكان وجود دارد دوباره تزريق كرد با فاصله‌ي دو هفته‌اي؟ 
پاسخ: بله امکان تزریق با فاصله‌ي دو هفته وجود دارد اما توصيه مي‌كنيم تزريق كمتر انجام شود تزريق كم باعث مي‌شود تخليه ژل به راحتي صورت گيرد. اما اگر تزريق زياد انجام شود تخليه‌ي ژل را دشوارتر مي‌كند. 

بعد از تزريق اول چه مدت بعد بايد تزريق دوم را انجام داد؟ 
پاسخ: بعد از تزريق اول 4 تا 6 ماه بعد مي‌توان تزريق دوم را انجام داد. 

منابع:باشگاه خبرنگاران+ویکی پدیا