کرونا ویروس جدید به نام MERS-CoV

ویروس کرونا از خانواده کرونا ویروسها (Coronaviruses) است. خانواده بزرگی از ویروسها که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را شامل میشود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، کرونا مشتق شده از واژه لاتین corona به معنی تاج است چرا که در زیر میکروسکوپ الکترونی به این شکل ظاهر میشوند. کرونا ویروسها در سال ۱۹۶۵ کشف شدند و مطالعه بر روی آنها  به طور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت.

این ویروس به خانواده کروناویروسها (coronavirus) تعلق دارد که گروهی از ویروسهای کشنده از جمله سارس را شامل میشوند ویروس سارس یا سندرم حاد تنفسی، کرونا ویروس است و در سال ۲۰۰۲ در چین پدیدار شد و در حدود یک دهم از هشت هزار نفر مبتلا را در سراسر جهان به کام مرگ کشاند.

تاریخچه coronavirus ها :

این خانواده ویروسی اولین بار در سال ۱۹۶۰ کشف شده است که موجب بروز بیماریهایی از خانواده سرما خوردگی در انسان و حیوانات می گردد و از ویژگی آنها زوائد تاج مانند بر روی سطوح دیواره ویروسها می باشد .

کرونو ویروسها که پس از راینو ویروسها (picornaviridae) بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی میشوند و معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد بیشتر است.

ساختار کروناویروسها نیز دارای یک ژنوم RNA  است.افرادی که همزمان دارای بیماری دیگری باشند و کودکان مبتلا به بیماریهای قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروسها هستند.

اگرچه کرونا ویروسها  (coronavirus) بیشتر در حیوانات دیده میشوند، اما پنج نوع از آنها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحت تاثیر قرار میدهند.

اولین مورد بیماری در سپتامبر ۲۰۱۲ در مردی ۶۰ ساله در عربستان سعودی کشف شد که به مرگ بیمار انجامید .

این مرد چند روز قبل از آن به دبی سفر کرده بود و دومین مورد در مردی ۴۹ ساله در قطر که او نیز در گذشت  و کشف بیماری اولین بار در آزمایشگاه Health Protection Agency’s  در Colindale لندن به تایید رسید .

پیشنهاد شده است که این بیماری به نام سندرم تنفسی خاورمیانه یا Middle East respiratory syndrome coronavirus  که با  اختصار MERS-CoV نامگذاری شود .

تشخیص اینکه علت بیماری کرونا ویروس باشد یا خیر کمی مشکل است، چرا که برخلاف راینو ویروسها به سختی در آزمایشگاه رشد و نمو میکنند.

گزارشهای سازمان بهداشت جهانی حکایت از تشدید انتقال ویروس کشنده کرونا در خاورمیانه و رسیدن آن به مرزهای ایران دارد. ویروسی که اکنون در عربستان، تعداد زیادی از افراد را مبتلا ساخته و حتی منجر به مرگ آنها شده است.

ویروس کرونا که از آن به شبه سارس نیز یاد میکنند علایمی شبیه آنفلوآنزا دارد اما می تواند به سینه پهلوی شدید منجر شود.

این ویروس همچنین میتواند بیمار را به نارسایی جدی کلیه ها مبتلا سازد.

هنوز منشا ابتلا و راههای شیوع این ویروس روشن نیست اما بیشترین موارد ابتلا به آن در کشورهای حاشیه خلیج فارس گزارش شده است و این مهم خطراتی را متوجه سلامت کشور در صورت ورود ویروس کرونا میکند.

قابلیت انتقال انسانی ویروس کرونا

سازمان بهداشت جهانی به تازگی اعلام کرده است که احتمالا کروناویروس جدید قابلیت انتقال از فردی به فرد دیگر را دارد.

بر اساس گزارش جدیدی که از سوی سازمان بهداشت جهانی منتشر شده، به نظر میرسد ویروس جدیدی که از نوع کرونا ویروسهاست و منجر به مرگ چندین فرد در اروپا و خاورمیانه شده است، بر خلاف اظهاراتی که پیش از این، از سوی محققان منتشر شده بود، توانایی انتقال میان انسانها در تماس نزدیک را دارد.

هنوز شواهدی وجود ندارد که این ویروس توانایی انتقال عمومی و در سطح وسیع در جامعه را پیدا کرده باشد.اما بیشترین نگرانی در حال حاضر این واقعیت است که ابتلای افراد بسیار در کشورهای متعدد، این فرضیه را مطرح میکند که این ویروس جدید در تماس نزدیک میتواند از شخصی به شخص دیگر منتقل شود.

تماس نزدیک در این مورد به معنای قرار داشتن در یک فضای کوچک و محدود برای مدتهای طولانی است.

مبتلایان به این ویروس را بیشتر مردان مسن تشکیل میدهند که به سینه پهلوی شدید و در برخی موارد صدمه به کلیه مواجه شده اند.

علائم رایج این بیماری در هر دو نوع از ویروس عبارتند از: بیماری شدید دستگاه تنفسی، تب، سرفه و مشکلات تنفسی.

شیوع ویروس کرونا در کشورهای حاشیه خلیج فارس و به خصوص عربستان، پای این ویروس را تا مرزهای کشور کشانده و از این رو مسئولان وزارت بهداشت به دنبال تدابیری برای جلوگیری از ورود این ویروس به کشور هستند.

در تمام افرادی که به این ویروس مبتلا میشوند این علائم شدید وجود ندارد. معمولا افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا یک بیماری زمینه ای دارند اگر مبتلا به این ویروس شوند علائم این بیماری برای آنها شدید تر و خطرناکتر خواهد بود.

این بیماری اولین بار در عربستان شناخته شد که همزمان در کشورهای قطر امارات و انگلستان هم مواردی از ابتلا گزارش شد،

مسلم است قضاوت در مورد سرعت انتشار بیماری هنوز زود است ولی از شدت و سرعت ویروس آنفلوآنزا برخوردار نیست در حال حاضر دنیا در حال بررسی و انجام تحقیقات روی این ویروس است.

بیماری ناشی از ویروس کرونا هنوز درمان و داروی مشخصی ندارد و تنها راه کنترل این بیماری اقدامات پیشگیرانه است که مهمترین آن این است که افراد مبتلا، آداب سرفه کردن را رعایت کنند یعنی هنگام سرفه و عطسه جلوی بینی و دهان خود را با دستمال بگیرند و دستمال آلوده را در سطل زباله دردار بیندازند.

شست و شوی دست نیز حرف اول را در کنترل این بیماری دارد که باید همه مردم به این مسئله بهداشتی مهم توجه کنند.

افراد مشکوک به بیماری تنفسی ناشی از ویروس کرونا ، کسانی هستند که به تازگی به یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس یا کشورهایی که مواردی از این بیماری در آنها دیده شده است سفر داشته‌اند و بیش از ۱۰ روز است که سرفه آنها قطع نشده است. این افراد چه به بخش خصوصی و چه مراکز بهداشتی- درمانی دولتی مراجعه کنند باید برای انجام آزمایش به مراکز تعیین شده وزارت بهداشت ارجاع داده شوند.

در حال حاضر امکانات تشخیص این بیماری فقط در اختیار وزارت بهداشت است و باید حتماً افراد مشکوک به سرعت به مراکز بهداشتی ارجاع داده شوند و هیچ فردی نباید خوددرمانی کند به خصوص اینکه این بیمار واگیر و کشنده هنوز دارو و درمان مشخصی ندارد.

عده ای از پزشکان این بیماری را از نوع بیماری سارس می دانند که حدود سالهای ۲۰۰۳ در خاور دور شایع بود . بیماری سارس نیز دارای علایم تنفسی است که می تواند منجر به مرگ انسان شود . ویروس سارس نیز از خانواده coronavirus ها می باشد .
علائم اصلی بیماری (MERS-CoV) :

اگر چه به گفته WHO علایم این بیماری هنوز ناشناخته می باشد ولی از علایم اصلی این بیماری تب ، سرفه ، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی می باشد. بیمار ممکن است سرفه های چند روزه ظاهرا بدون دلیل نیز داشته باشد . در موارد حاد مشکلات گوارشی نظیر اسهال ،  نارسایی حاد تنفسی ، اختلالات انعقادی ، پریکاردیت و نارسایی کلیه نیز گزارش شده است که مورد اخیر در صورت بروز بیمار را به همودیالیز نیازمند می سازد .

دوره کمون این بیماری حدود ۷ روز می باشد .

درمان (MERS-CoV)  :

هنوز هیچ درمان تایید شده ای برای این بیماری شناخته نشده است و تنها توصیه به حمایت تنفسی در بیمارستان در بیماران دارای مشکلات حاد تنفسی می تواند چاره ساز باشد و در واقع مراکز پزشکی موارد حاد بیماری را صرفا درمان علامتی می نمایند .

نحوه انتقال بیماری (MERS-CoV)   :

اطلاعات ما در این باره هنوز کامل نیست ولی روشهای انتقال بیماری از انسان به انسان شبیه بیماری آنفلوآنزا می باشد . از طریق سرفه و عطسه . اما احتمال انتقال بیماری در فضای باز بسیار محدود بوده و موارد انتقال انسان به انسان در مواردی اتفاق افتاده است که افراد به مدت طولانی در فضای بسته در کنار فرد بیمار بوده اند مانند افرادی که در بیمارستانها با بیماراندر ارتباط بوده اند .

هنوز مشخص نیست که این بیماری اولین بار از طریق حیوانات به انسان منتقل شده است یا از طریق سطوح آلوده به ویروس .

نحوه حفاظت از ویروس MERS-CoV و پاکسازی ویروس :
با توجه به این که کل اطلاعات در مورد این بیماری حداکثر به ۳ ماه گذشته بر می گردد ، هنوز نمی توان با قاطعیت در این خصوص اظهار نظر کرد ولی لازم است افراد بیمار ایزوله شوند و کارکنان بهداشتی که در تماس با بیماران قرار دارند همه ی موارد حفاظتی نظیر استفاده از لباس مخصوص ، دستکش و حتی عینکهای ایمنی را مد نظر قرار دهند .

این ویروس بسیار شکننده بوده و در خارج از بدن انسان و حیوانات بعد از ۲۴ ساعت از بین می رود . همچنین مواد شوینده و ضد عفونی کننده ساده می توانند به راحتی coronavirus را نابود نمایند .

مهمترین مواردی که افراد می توانند رعایت کنند بهداشت فردی و شستشوی مرتب دست ها می باشد همچنین بهتر است در برخورد با افراد مشکوک از ماسکهای ویژه استفاده شود که معمولا در همه ی کشورها در دسترس می باشد .

بهتر است افراد از سفرهای غیر ضرور به کشور هایی  عربستان سعودی ، قطر و امارات متحدی عربی خودداری نمایند .

منشا ویروس :

هنوز نمی دانیم این ویروس از کجا آمده است . حیوانات ؟ پرندگان ؟ یا …  محققان احتمال می دهند این ویروس در اثر جهش در بدن حیوانات یا پرندگان ایجاد شده باشد( zoonoses ) . اما هنوز نمی توان در این خصوص اظهار نظر نمود . شایعاتی نیز در خصوص دستساز بودن این بیماری توسط بشر وجود دارد .

واکسن : ندارد !

روش تشخیص و تست آزمایشگاهی :
برای تشخیص این بیماری از روشی موسوم به PCR استفاده می شود که قطعات DNA ویروس را مورد بررسی قرار می دهد . این روش در جمهوری اسلامی ایران توسط آزمایشگاههای وزارت بهداشت نیز انجام می شود .

احتیاط :

همانگونه که قبلا ذکر شد بهتر است افراد در سفرهای خارجی خود این بیماری را در کشورهای هدف مد نظر داشته باشند . این مورد به خصوص در مورد ایرانیان که زیاد به عربستان سعودی و دبی سفر می کنند باید مورد توجه مردم و دولت قرار گیرد . همچنین لازم است افراد در برخورد با بیمارانی که علایم شبیه سرما خوردگی و آنفلاآنزا دارند و از اخیرا به کشورهای عربی و فرانسه مسافرت داشته اند احتیاط نمایند و موارد حفاظتی را مد نظر داشته باشند .

منبع:سایت پزشکان بدون مرز